نقش فناوری بلاک چین در زنجیره تامین چیست؟

همراه با مشکل ردیابی محصولات در دنیای واقعی، زنجیره‌های تامین فاقد شفافیت هستند که منجر به خطا و تاخیر در این فرآیند می‌شود. در این مقاله قصد داریم نقش بلاک چین در زنجیره تامین را بررسی کنیم.

زنجیره‌های تامین امروزی متشکل از تولیدکنندگان، شرکت‌های لجستیک و خرده‌فروشانی هستند که همه با هم کار می‌کنند تا محصولاتی را در سرتاسر جهان ایجاد و تحویل دهند. اما از آنجایی که زنجیره‌های تامین در طول زمان رشد کرده‌اند، بسیار پیچیده‌تر شده‌اند. آنها اغلب به سیستم های مبتنی بر کاغذ متکی هستند که ردیابی محصولات را در زمان واقعی دشوار، زمان بر و اغلب غیرممکن می‌کند.

زنجیره‌های تامین مدرن همچنین فاقد شفافیت و دید سرتاسری هستند که منجر به خطا، تاخیر و افزایش هزینه‌ها می‌شود. آنچه تامین کنندگان، شرکت های لجستیک و تولیدکنندگان به شدت به آن نیاز دارند، دیدگاه واحدی از زنجیره تامین آنهاست. چیزی که آنها نیاز دارند در واقع بلاک چین است.

نقش بلاک چین در زنجیره تامین چیست؟

بلاک چین یک فناوری دفتر کل توزیع شده است که برای اولین بار در شبکه بیت کوین استفاده شد. بلاک چین ها داده های جدید را به صورت زمانی در بلاک ها ذخیره می‌کنند و هنگامی که یک بلاک پر از داده است، به انتهای زنجیره اضافه می‌شود و داده های آن برای همیشه وجود خواهد داشت. هیچ کس نمی‌تواند به عقب برگردد و داده های یک بلاک را پس از اضافه شدن به زنجیره تغییر دهد. اطلاعات یک بلاک چین برای هر کسی که یک نسخه از زنجیره را داشته باشد قابل دسترسی است.

به نوعی بلاکچین ها مانند یک سند مشترک گوگل کار می‌کنند، جایی که حداقل نیمی از افرادی که از آن استفاده می‌کنند باید هر ورودی جدید را تایید کنند. اگر کسی بخواهد چیزی را به سند اضافه کند که افراد دیگر با آن موافق نیستند، می‌توانند ورودی جدید را رد کنند.

ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فرد فناوری بلاکچین منجر به توجه به نقش بلاک چین در زنجیره تامین شده است. مطالعات اخیر نشان داده است که بلاک چین ها برای استفاده در مدیریت زنجیره تامین کاملا مناسب هستند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2020 توسط پانل اتحادیه اروپا برای آینده علم و فناوری نشان داد که بلاک چین ها امن هستند و می‌توانند بر تجارت تأثیر بگذارند. این مطالعه همچنین خاطرنشان کرد که هیچ مانع تکنولوژیکی وجود ندارد که امروزه کسب و کارها را از استفاده از بلاک چین باز دارد و مخل ایفای نقش بلاک چین در زنجیره تامین شود.

اما بلاک چین چه مزایای خاصی را ارائه می‌کند که سیستم‌های متمرکزی که امروزه استفاده می‌کنیم نمی‌توانند آنها را ارائه دهند؟

مزیت اول بلاک چین: افزایش شفافیت

بسیاری از راه‌حل‌های متمرکز اغلب به سوابق کاغذی و سیستم‌های ناسازگار متکی هستند که منجر به نمایش مجموعه‌های مختلف داده در بخش‌های مختلف زنجیره تأمین می‌شود. در حالی که بلاک چین ها از نظر طراحی شفاف هستند. بلاک‌چین‌ها می‌توانند از همان ابتدا اطلاعات به‌روز را به‌طور هم‌زمان به هر کسب‌وکاری در زنجیره تأمین ارائه کنند.

این قابلیت به مصرف کنندگان تصویر واضح تری از مراحل تولید ارائه می‌دهد: از استخراج مواد خام در تمام طول فرآیند تولید تا محصول نهایی فروخته شده در فروشگاه های خرده فروشی. مصرف کنندگان می‌توانند با اطمینان محصولات مورد نظر خود را بدون نگرانی در مورد اینکه آیا آنها از یک منبع معتبر تهیه شده اند، خریداری کنند و این مورد یک مزیت نقش بلاک چین در زنجیره تامین است.

به لطف شفافیت سرتاسر زنجیره‌های بلوکی، کسب‌وکارها می‌توانند محصولات معیوب را خیلی سریع‌تر از هر سیستم متمرکزی شناسایی کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند ببینند که آیا کمبود مواد مهم در هر نقطه‌ای از زنجیره تامین خود در زمان واقعی وجود دارد یا خیر. این قابلیت به آنها اجازه می‌دهد تا عملیات خود را بسیار سریعتر از آنچه می‌توانستند انجام دهند.

بنابراین هر چه تعداد بیشتری از مشاغل از بلاک چین برای مدیریت زنجیره تامین خود استفاده کنند، تصویر واضح تری از شرکت هایی که از آنها خرید می‌کنیم به دست خواهیم آورد.

مزیت دوم بلاک چین: بهبود کارایی

بلاک چین ها می‌توانند کارایی هر زنجیره تامین را با خودکار سازی وظایف و فرایندهای مدیریتی تکراری افزایش دهند. به عنوان مثال، هنگامی که یک محموله چوب به یک کارخانه تولید مبلمان می‌رسد، یک قرارداد هوشمند می‌تواند به طور خودکار بلاکچین را به روز کند و پرداخت برای آن را مجاز کند. اما اگر الوار هرگز نرسد، پرداخت آزاد نمی‌شود و این یکی از چندین نقش بلاک چین در زنجیره تامین است.

با این حال، برخی از وظایف مدیریتی، مانند ردیابی قطعات یا مواد، نمی توانند خودکار شوند. اما از آنجایی که بلاک چین‌ها شفاف هستند، کسب‌وکارها نیازی به تماس با تامین‌کنندگان خود برای کسب اطلاعات در مورد محل قطعات یا مواد ندارند.

مزیت سوم بلاک چین: حسابرسی آسان

مواد اولیه اغلب از کشورهای مختلف و با طی مراحل تولید، قبل از رسیدن به مقصد نهایی عبور می‌کنند و هر کشور مجموعه ای متفاوت از قوانین و مقررات در مورد چگونگی استفاده از مواد و محصولات خاص دارد.

بنابراین مدیریت مشاغلی که زنجیره تامین جهانی پیچیده ای دارند معمولاً زمان بر و پرهزینه است. اما وقتی هر طرف در زنجیره تامین، داده های مربوطه را در یک بلاک چین به اشتراک گذاشته آپلود می‌کند، قانونگذاران در هر کشور و حسابدارانی که برای کسب و کار مربوطه کار می‌کنند، به راحتی می توانند اطمینان حاصل کنند که همه طبق قوانین عمل می‌کنند.

مزیت چهارم بلاک چین: کاهش ضرر ناشی از بازارهای تقلبی

کسب و کارها در هر صنعتی سالانه میلیاردها دلار از کالاهای تقلبی و کلاهبرداری از دست می‌دهند و این موضوع مخصوصاً بخش مد و داروسازی را آزار می‌دهد. اما نقش بلاک چین در زنجیره تامین این است که به افراد اجازه می‌دهد تا صحت محصولی را که در دست دارند، چه دارو، چه لباس یا هرچیز دیگری را تایید کنند.

رکورد هر محصول را می‌توان در یک بلاک چین ذخیره کرد و بنابراین با اسکن یک بارکد یا یک کد QR، افراد می‌توانند از اصل بودن محصولی که در دست دارند مطمئن شوند.

شرکت ها در صنایع مختلف چگونه از بلاک چین استفاده می‌کنند؟

تا اینجا ما فقط به چهار ویژگی کلیدی در نقش بلاک چین در زنجیره تامین اشاره کردیم. اما برای اینکه دقیقاً چگونه صنایع مختلف می‌توانند از بلاک چین استفاده کنند، می‌خواهیم نگاهی دقیق‌تر به سه حوزه‌ای بیندازیم که در حال حاضر از بلاکچین استفاده می‌کنند: داروسازی، مد، و عرضه مواد غذایی.

نقش بلاک چین در صنعت داروسازی

داروهای تقلبی یک مشکل فراگیر برای شرکت های داروسازی هستند؛ هزینه ای که هر ساله بین دویست تا چهارصد میلیارد دلار برای صنعت هزینه دارد و میلیون ها انسان بی گناه را در معرض خطر قرار می‌دهد. مشکلی که شرکت‌های داروسازی با آن روبرو هستند این است که ردیابی مواد خامی که در تولید استفاده می‌کنند و خود دارو بسیار دشوار است.

مواد تشکیل دهنده از سراسر جهان می‌آیند و قوانین و مقررات مختلفی در مورد نحوه نگهداری و فروش آنها در هر کشور وجود دارد. اما با استفاده از بلاک چین، شرکت‌های داروسازی می‌توانند مواد تشکیل دهنده خود را مستقیماً از منبع، از طریق تولید و در قفسه‌های داروخانه‌ها ردیابی کنند.

می‌توان از تامین‌کنندگان مواد تشکیل‌دهنده درخواست کرد که اطلاعاتی را در مورد اینکه مواد از کجا تهیه شده‌اند آپلود کنند و بیماران می‌توانند با اسکن شماره سریالی که به داده‌های موجود در بلاک چین تولیدکننده پیوند می‌خورد، معتبر بودن دارویشان را بررسی کنند. اگر هر دارویی معیوب باشد، با استفاده از بلاک چین می‌توان آنها را به راحتی ردیابی کرد.

تعدادی از شرکت ها قبلاً خدمات بلاک چین را برای شرکت های داروسازی توسعه داده اند که یکی از آنها PharmaLedger نام دارد. برنامه مبتنی بر بلاک چین PharmaLedger به بیماران این امکان را می‌دهد تا با اسکن یک کد منحصر به فرد روی بسته بندی بیرونی دارو، صحت دارو را بررسی کنند. پس از اسکن کد، بیماران می‌توانند معتبر بودن دارو را ببینند و اطلاعات مربوط به آن را از برنامه در گوشی خود دانلود کنند.

نقش بلاک چین در صنعت مد

برندهای مد طراح زنجیره های تامین بسیار پیچیده ای دارند که اغلب قاره های متعددی را در بر می‌گیرند. به این ترتیب، تقریباً غیرممکن است که آنها دقیقاً بدانند مواد خامشان از کجا می‌آید. به عنوان مثال، آدیداس، پوما، و باس هوگو از پنبه منطقه سین کیانگ در چین استفاده کرده‌اند که احتمالاً با کار اجباری چیده شده است. شرکت‌های متهم این یافته‌ها را رد کردند، اما راه آسانی برای اثبات بی‌گناهی خود ندارند، زیرا تامین‌کنندگان پارچه چینی آنها که به طور مستقل کار می‌کنند نمی‌توانند ثابت کنند که پنبه‌شان از کجا آمده است.

نقش بلاک چین در زنجیره تامین صنعت مد این است که شرکت های مد می‌توانند تمام داده های لازم را در زنجیره تامین خود مستندسازی کرده و به اشتراک بگذارند. به عنوان مثال، آنها می‌توانند نحوه تولید محصولات خود را برای مشتریان آشکار کنند. یک بلاکچین طراحی شده برای ردیابی زنجیره های تامین برندهای لوکس در حال حاضر توسط گروهی به نام کنسرسیوم Aura ساخته می‌شود که اعضای موسس آن شامل Louis Vuitton و Prada هستند.

نقش بلاک چین در صنایع غذایی

بخش تولید و حمل و نقل مواد غذایی دارای برخی از پیچیده ترین و مهم ترین زنجیره های تامین روی زمین است. اما در طول بحران کووید-19، متوجه شدیم که آن‌طور که قبلاً فکر می‌کردیم مؤثر یا کارآمد نیستند. ناکارآمدی در زنجیره تامین مواد غذایی بر میزان پرداختی ما برای غذای خود و میزان مواد غذایی که هدر می‌دهیم تأثیر می‌گذارد که بسیار بیشتر از آن چیزی است که اکثر مردم فکر می‌کنند: سازمان ملل تخمین می زند که ما سالانه 1.3 میلیارد تن غذا را هدر می‌دهیم.

با این حال، علیرغم هزینه های بسیار بالا و هدر رفت غذا، مردمی که در کشورهای توسعه یافته زندگی می‌کنند انتظار دارند بدون توجه به فصل، غذاهای مورد علاقه خود را در قفسه ها ببینند. این امر خرده فروشان را وادار می‌کند تا مواد غذایی خود را در زمان های مختلف سال از کشورهای مختلف تهیه کنند.

همانطور که می‌توانید تصور کنید، این یک فرآیند بسیار پیچیده است که توسط ده ها تولید کننده در یک زنجیره تامین منفرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. با این حال، کسب‌وکارهایی که فناوری بلاک چین را در زنجیره تامین خود پیاده‌سازی می‌کنند، می‌توانند محصولات خود را با دقت و بسیار آسان‌تر از هر سیستم متمرکزی ردیابی کنند.

به عنوان مثال نقش بلاک چین در زنجیره تامین مواد غذایی را شرکت نستله درک کرده است. نستله از بلاک چین برای ردیابی منشا دانه‌های قهوه مورد استفاده برای تولید یکی از پرفروش‌ترین برندهای قهوه خود یعنی Zoegas استفاده می‌کند. مشتریان می‌توانند یک کد QR روی بسته‌بندی قهوه اسکن کنند تا بدانند دانه‌ها توسط چه کسی و چه زمانی برداشت شده است.